AMALGAM DOLGULAR (METAL DOLGULAR)
Hastalarımın özel talebi yoksa amalgam dolgu uygulamayı aşağıda bahsedeceğim sebeplerden dolayı tercih etmiyorum.
Hem hastalarımın estetik nedenlerden dolayı kişisel talepleri doğrultusunda, hem de dolgu bütünlüğünün bozulması vb nedenlere bağlı olarak gerekli gördüğüm durumlarda amalgam dolgu materyali ile ilgili bilimsel dayanaklı bilgileri paylaştıktan sonra özel bir protokolle amalgam dolgu sökümü yapmaktayım.
Amalgam nedir?
Amalgam dolgular halk arasında gümüş dolgular ya da civalı dolgular olarak da bilinirler.
Amalgam dolgular; bakır, kalay ve gümüş metal alaşımlarının, %45-50 oranında civa ile karıştırılmasıyla daha dayanıklı hale getirilerek elde edilir.
150 yıldan daha uzun bir süredir amalgam dolgular çürük dişlerin tedavisinde kullanılmaktadır.
Dişhekimleri amalgamı niçin tercih ederler?
Amalgam uzun ömürlü ve ucuz bir dolgu maddesidir.
Ülkemizde sosyo-ekonomik durumu zayıf, ağız hijyeni yetersiz (çünkü amalgam dolguların çevresinde çürük yeni çürük oluşumu ihtimali çok düşüktür) hastalarda amalgam dolgular tercih edilmektedir.
Diğer dolgu maddelerine oranla çok daha kısa zamanda ve teknik hassasiyet gerektirmeden kolaylıkla uygulanabilirler.
Amalgam dolgular; sadece civaya allerjisi kesin olarak tespit edilen hastalarda kullanılmamaktadır.
Amalgam dolgulardaki civa zararlı mıdır?
Amalgam dolgudaki civa, dolgu içindeki diğer metallerle birleşerek bir alaşım (birleşim) oluştururlar ve bu halde civa kendi kendine ağız ortamına salınamadığı için zararsız bir materyale dönüşür.
Besinleri çiğneme ve öğütme sırasında açığa çıkan civa miktarı, normal günlük yaşantımızda su, hava ve meyve-sebzelerden alınan miktardan daha düşüktür.
Bilimsel araştırmalarla amalgam dolgulardaki civanın insan sağlığına zararı tespit edilememiştir.
*** Amalgam dolgular söküldüğünde dolgu materyalindeki civanın oluşturduğu düşünülen bazı hastalıkların iyileştiği iddia edilmektedir, ancak bilimsel tabanı olmayan bu yetersiz bilgiye itibar etmemenizi öneririz.
Amalgam dolgular değiştirilmeli midir?
- Amalgam dolgular; civaya allerjisi kesin olarak tespit edilen hastalarda değiştirilmelidir.
- Amalgam dolgular, tükürük aracılığıyla ağız içerisindeki diğer metallerle (kuron, köprü, hareketli protez kroşeleri-tırnakları) etkileşime girdiğinde, ağız içerisinde galvanik bir akım (elektrik akımı) oluşur. Buna bağlı olarak ağız içerisinde metalik tat ve ağız mukozasında (yanak,dil, damak) lichen planus dediğimiz beyaz lezyonlar gelişir. Bu gibi durumlarda özel bir protokolle amalgam dolgular değiştirilmelidir.
- Amalgam dolgunun altında çürük oluşumu, dişte hassasiyet, diş dokusunun ya da dolgunun kırılması gibi nedenlerden dolayı amalgam dolgular değiştirilmelidir.
***Amalgam dolgular keyfi sökülmemelidir. Çünkü hem diş dokusundan gereksiz madde kaybına neden olur, hem de amalgam dolgular sökülürken yüksek miktarda civa ve civa buharı açığa çıkma olasılığını arttırmış oluruz.
Dünyadaki diğer ülkeler amalgam dolgu ile ilgili ne düşünüyor?
Dünya Diş Hekimleri Birliği (FDI / World Dental Federation) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO/ World Health Organisation) amalgam diş dolgusu ile bağlantılı düşük civa buharı seviyelerinin endişe kaynağı olup olmadığını belirlemek için mevcut en iyi bilimsel kanıtları gözden geçirmiştir.
- FDA 6 yaş ve üstü çocuklar ve yetişkinler için ağız içindeki bütünlüğü bozulmamış amalgam diş dolgularını zararlı bulmamaktadır.
- Yetişkinlerde ve 6 yaş ve üstü çocuklarda yapılan klinik çalışmalar, diş amalgam dolgusu ile sağlık sorunları arasında bir bağlantı bulamamıştır.
- Dolgularınız iyi durumda ise ve dolgunun altında bir bozulma yoksa, FDA amalgam dolgularınızı çıkarmanızı veya değiştirmenizi önermez.
!!! Dünyadaki gelişmiş ülkeler, aşağıdaki sebeplerden dolayı amalgam dolgu yapımının kademeli olarak azaltılmasını önermektedirler;
- Amalgam dolguların üretim tesisleri civa kullanımına bağlı olarak çevresel kirliliğe neden olmaktadır.
- Amalgam dolgular uygulama sırasında civa buharı açığa çıkmasına neden olmaktadır.
- Amalgam dolgular gerekli durumlarda (çürük, kırık vb.) söküldüğünde civa buharı açığa çıkmasına neden olmaktadır.
- Günümüzde, amalgam dolguya alternatif güvenli dolgu materyalleri üretilmiştir.
Bu nedenle dolgunun ömrü göz önünde bulundurulduğunda (5-7 yıl), sökülme sırasında zararlı olabilme ihtimali olan bir malzemeyi kullanmamayı tercih etmektedirler.
***Aşağıdaki linklerden size aktardığım bilgilerin ana kaynağına ulaşabilir ve böylelikle dünyadaki bilim insanlarının paylaştığı daha güvenilir bilgileri okuyabilirsiniz.
https://www.fda.gov/medical-devices/dental-amalgam/about-dental-amalgam-fillings